We hebben al gelezen dat de wijzen waarschijnlijk in dienst waren van de heerser in Mesopotamië. We hebben in de Bijbel kunnen lezen dat ze koninklijke geschenken meenamen en geschenken die ook betekenis hadden voor de Joden. Het verhaal van de koningin van Seba komt maar al te duidelijk naar voren in dit verhaal. Het moet belangrijk zijn geweest voor de Mesopotamiërs om een dergelijke delegatie op reis te sturen.

We hebben eerder al kunnen lezen dat de astronomie ver ontwikkeld was in die omgeving. Vooral de Chaldeeën waren vermaard om hun kennis van het uitspansel. Ook hebben we kunnen lezen dat in de oudheid het uitspansel allerlei goddelijke kenmerken had. Niet voor niets werden aan planeten en andere objecten namen van goden gekoppeld.

Een belangrijke vraag is de wijzen kennis hadden van het Jodendom. Dat zou zo maar kunnen, want tijdens de Babylonische ballingschap was de Joodse elite daarheen gevoerd en na de terugtocht zijn er waarschijnlijk een aantal blijven wonen. Een aardig detail is overigens ook dat Daniël en zijn drie medestanders aan het hof dienden.

19De koning sprak met hen, en niemand kon zich met Daniël, Chananja, Misaël en Azarja meten. Zij traden in dienst van de koning. 20En over welke kwestie van wijsheid of inzicht de koning hen ook raadpleegde, hij vond hen tien keer zo voortreffelijk als alle magiërs en bezweerders in heel zijn rijk.

Daniël 1: 19-20

Daniël werd na zijn uitleg van de droom van Mebudkadnessar zelfs tot hoofd van de wijzen benoemd. Opvallend is dat hier overigens dat een koning voor een dienaar knielt.

46Toen knielde koning Nebukadnessar neer en boog voor Daniël, en hij beval een offer te bereiden en reukwerk aan hem op te dragen. 47De koning zei tegen Daniël: ‘Het is waar, uw God is de God der goden en de Heer der koningen. Hij onthult mysteries en daardoor hebt u dit mysterie kunnen onthullen.’ 48Toen benoemde de koning Daniël in een hoge functie en gaf hem vele grote geschenken; hij maakte hem heerser over de hele provincie Babel en benoemde hem tot hoofd van alle wijzen van Babylonië. 49Op Daniëls verzoek droeg de koning het bestuur van de provincie Babel over aan Sadrach, Mesach en Abednego, terwijl Daniël zelf aan het hof van de koning bleef.

Daniël 2: 46-49

Een belangrijke vraag is wat een heerser zou bewegen om een delegatie met geschenken naar een andere streek te sturen. Was dit een gewoonte bij elke geboorte van een prins of was dit iets bijzonders. We zagen Herodes als geschenken uitdelen aan heersers in de omgeving en aan de Romeinen. Dat was op zich natuurlijk niets bijzonders. Alleen ging het dan om heersers die op dat moment heersten en niet de pasgeboren nazaten ervan. Blijkbaar was dit een bijzondere gebeurtenis, want ze zagen het in de sterren.

Maar wat is dan bijzonder in de ogen van de Mesopotamiërs? We hebben al gezien dat Mercurius door de Mesopotamiërs als zoon van de oppergod Marduk wordt gezien en dat, wanneer deze in de buurt komt van de Koningsster Regulus (sterrenbeeld Leeuw) komt, het wordt gezien als een staatsgreep.

Ook zagen we dat een zichtbare Venus over het algemeen voorspoed brengt, behalve als het bij andere planeten in de buurt komt te staan, dan brengt Venus slecht nieuws voor de koning.

Jupiter kan op een bepaalde plek aan de hemel duiden op de opstand van een prins. Daarnaast kan het een zeer slecht teken zijn wanneer Jupiter en Mars bij elkaar staan. Dan moet het Naburbi-ritueel worden uitgevoerd, waarin de koning een zondebok op de troon zet, die het onheil afwendt. Met gaven moeten de goden mild worden gestemd.

Daar waar andere planeten iets over de koning en zijn lot kunnen zeggen, is Saturnus zo goed als sprakeloos. Met welk verhaal zouden de wijzen kunnen aankomen, waarmee ze Herodes de schrik aanjagen. Een kroonprins die een staatsgreep gaat plegen lijkt wel erg voor de hand te liggen. Dat betekent dat Regulus en Mercurius er een rol in zouden moeten hebben. Een combinatie van Jupiter en Mars zouden extra dramatiek aan het verhaal toevoegen. Dan hebben we al drie redelijk lichtgevende planeten bij elkaar. Venus kan nog meer glans geven aan het geheel.

Maar het verhaal van de wijzen lijkt een verhaal in twee gedeelten te zijn. Een deel nemen ze waar in het verre Babylonië en een deel in Jeruzalem en Betlehem. Daar zit wat tijd tussen. De afstand zouden ze in een paar maanden afgelegd kunnen hebben, maar wellicht hebben ze er ook meer tijd voor nodig gehad. We hebben dus een verschijnsel nodig dat minstens twee keer plaats heeft gevonden binnen een periode van drie jaar. Herodes vermoordt immers alle kinderen van twee en jonger.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.